Kunst en cultuur

Naundorff, een stadsopera

Hermieneke Actueel, Delft, Geschiedenis, Kunst en cultuur, Muziek

Afgelopen donderdag gingen we naar de opera. Heel toevallig hadden we een aankondiging gezien en waren er nog kaartjes voor de generale repetitie op 16 maart. Gek dat we er niet eerder van hoorden, want het is een heel Delfts project, van Zangstudio Delft, inclusief een crowdfunding om het gerealiseerd te krijgen. Maar dat is dus allemaal ongemerkt aan ons voorbijgegaan.

Eerst iets over het verhaal. Karl Wilhelm Naundorff (1785-1845) is naar eigen zeggen de zoon van de laatste Franse koning Louis XVI en koningin Marie-Antoinette. Toen in 1789 de Franse revolutie uitbrak zijn zij beiden vermoord. Hun kind, kroonprins Louis-Charles overlijdt volgens de overlevering in 1795 op 10-jarige leeftijd. Maar er zijn diverse mannen die later zeggen dat dat overlijden niet is gebeurd en dat zij de kroonprins zijn. Zo ook Karl Wilhelm Naundorff, die in 1836 Frankrijk wordt uitgezet. In 1845 arriveert hij in Delft, waar hem geen lang en gelukkig leven is beschoren, want hij overlijdt nog datzelfde jaar. Zijn graf bevindt zich om een of andere wonderlijke reden in het Kalverbos (vlakbij waar wij wonen) en op de grafsteen prijkt de naam van de persoon die hij beweerde te zijn: Louis XVII. Zijn nakomelingen zijn er tot op de dag van vandaag van overtuigd dat hij daadwerkelijk die Franse koning was. Een aantal jaar geleden kwam dat tot een hoogtepunt en werden de schamele resten van Naunhoff opgegraven en is zijn DNA vergeleken met dat van nakomelingen van Marie Antoinette en daaruit bleek klip en klaar dat hij geen kind van haar was. Case closed, zou je denken, maar de nakomelingen van Naunhoff geloven er niets van en denken dat het een wereldwijd complot is om hen van de (niet meer bestaande) Franse troon af te houden.

Een prachtig dramatisch verhaal, vooral als je bedenkt dat Naunhoff ook nog een ontploffingsmechanisme heeft ontwerpen, genaamd de “Bourbonbom” waarmee hij zijn eigen huis geheel heeft doen afbranden. Kortom, alle ingrediënten voor een opera zijn aanwezig.

De opera wordt uitgevoerd in de vervangende ruimte van het Rietveld Theater, een klein theatertje aan de gracht hier verderop. Dat theater wordt momenteel gerenoveerd, dus werd er uitgeweken naar HAL015, een multifunctionele ruimte in de oude kabelfabriek aan de Schie. Het was heel sfeervol en ik vond het een prachtige uitvoering. Je zit vlak op de speelvloer en mede daardoor word je helemaal in het verhaal getrokken. Er is eigenlijk nauwelijks decor, maar de kleding maakt dat weer helemaal goed. Het stuk is bijzonder eigentijds met thema’s als wetenschap is ook maar een mening, alternatieve feiten, complottheorieën, integriteit van onderzoekers, wat doet het met je als je afkomst onbekend is en dan ben ik vast nog wel iets vergeten. Het einde was onverwachts gruwelijk, maar ik zal geen spoiler geven. Hoewel ik niet denk dat er nog kaarten te krijgen zijn, want het wordt maar een paar keer uitgevoerd, nog tot en met aanstaande zondag.

Johannes Vermeer in Delft

Hermieneke Actueel, Delft, Geschiedenis, Kunst en cultuur

Met een grootse tentoonstelling in het Rijksmuseum en een spin-off in Museum Prinsenhof is er extra veel aandacht voor Vermeer om mij heen. In al dat PR-geweld kwam ik een podcast tegen: Het Delft van Vermeer. En die is wel een aanbeveling waard.

Het zijn slechts 8 afleveringen van maximaal 20 minuten. De presentator Dide Vonk loopt met David de Haan, conservator van Museum Prinsenhof, door Delft langs plekken die een rol speelden in het leven van Vermeer.

Misschien is het vooral leuk als je – net als ik – zelf te midden van die plekken woont. Alles is hier om de hoek, want Vermeers leven speelde zich af op een vierkante postzegel. Ik zie dan ook meteen voor mij waar ze in de podcast over praten. Op de achtergrond speelt elk kwartier het carillon, ook zo’n fijn Delfts geluid. Maar ik denk dat het ook voor niet-Delftenaren interessant kan zijn. Knoop er ook vooral een bezoekje aan de stad aan vast!

Ik ben zelf pas bij deel 4, maar ik kan de podcast warm aanbevelen. Geen minpuntjes? Ja natuurlijk wel, twee zelfs. Dide is of doet alsof zij een dom wichtje is zodat David de deskundige kan zijn. Heel irritant, maar dat probeer ik te negeren. En ze slaan onze straat over, terwijl die sinds 2015 officieel geldt als Het straatje van Vermeer.

Balletvoorstelling

Hermieneke Kunst en cultuur

Vrijdag gingen wij met onze buurvrienden M en H naar theater Amare in Den Haag naar een balletvoorstelling The Rite de Spring ofwel Le sacre du printemps van Pina Bausch op de muziek van Stravinsky. Voor de pauze wordt Common grounds gedanst door twee seniordansers, de ene is 75 jaar en de ander zelfs 78. Een rustige en ingetogen voorbereiding op het vuurwerk dat na de pauze zou losbarsten.

Het was een lang uitgesteld uitje, dat ooit in 2019 al was gepland. Wij hadden toen kaarten gekocht voor een optreden van Randy Newman in het voorjaar van 2020. Corona gooide enorm roet in het eten. Niet alleen kwam Randy Newman niet, de voorstelling die wij als vervanging in 2021 hadden geboekt verviel ook door een hernieuwde lockdown. Daarna durfden wij het lange tijd niet aan om weer iets te plannen. Maar nu ging het dan toch lukken. Wij hadden plaatsen op rij 13, dus wat kon er nog misgaan op vrijdag de 13e?

Vooraf was een lezing waar wij ook wel naartoe wilden. In een klein zaaltje stonden de stoelen klaar. Helaas waren er minstens 3x zoveel mensen als stoelen en moesten wij staan. Er bleven maar mensen naar binnen komen, het werd steeds warmer en benauwder en de brandweer had dit absoluut niet goedgekeurd. We keken elkaar aan en zeiden: “Wegwezen!” De koffie in de foyer was lekker en M en ik hadden een prima uitzicht op de verschillende soorten kledij van de andere bezoekers. Prima geregeld dus.

Het ballet was in één woord PRACHTIG. Het is altijd moeilijk om een ballet te beschrijven, dus lees vooral de uitleg op de website van het theater. Ik heb de inleidende lezing geen moment gemist. Ballet moet je gewoon beleven. Dus mocht het mogelijk zijn: ga ernaartoe! Na dit weekeind reizen zij door naar Wuppertal, dus dat zal niet eenvoudig zijn.

Enkele citaten uit de recensie van De Volkskrant:
‘… deze eerste interpretatie van Pina’s choreografie door een ensemble van louter Afrikaanse performers, afkomstig uit onder meer Togo, Ghana, Senegal, Burkina Faso, Zuid-Afrika, Nigeria en Ivoorkust.’
‘Dansen in het besef dat je misschien gaat sterven, vormt een van de belangrijkste redenen waarom zo veel choreografen (en toeschouwers) zich als een magneet aangetrokken voelen totStravinsky’s compositie, speciaal gemaakt voor Vaslav Nijinski’s choreografie van een heidens offerritueel. Bausch maakte met Das Frühlingsopfer een van de beste Sacres uit de dansgeschiedenis, mits die volgens haar precieze intenties wordt uitgevoerd. Wie aan het eind niet echt is uitgeput, heeft het ritueel niet juist gedanst. Dat geldt voor de vrouwen en voor de mannen die hen energiek, woest, soms fysiek dwingend verleiden tot overgave.’
‘De Sacre is een ceremonie waarbij het publiek te gast is om het offerritueel te aanschouwen. De dansers creëren een cirkel. Daarbinnen ligt de focus van al hun energie, motoriek, spanning, ritmes en wrijving, niet bij de overdracht naar buitenstaanders zoals toeschouwers.’

Er stond ook nog een goede tip in de krant, namelijk dat je in de pauze vooral in de zaal moest blijven zitten. Op het toneel worden namelijk vijf containers vol turfmolm over het podium uitgestort. Een groep van 12 mensen trekt met tien harken, twee bezems en twee vuurrode sneeuwscheppen de laag turf strak over de vloer, zodat die in een exact vormgegeven patroon klaar komt te liggen voor de dansers. Dansen op turfmolm is fysiek enorm zwaar. Dat maakt er echt een uitputtingsslag van.

Lof der Geneeskunst

Hermieneke Eten en drinken, Kunst en cultuur, Uitstapjes

Zoals al sinds de jaren 10 dezer eeuw gebruikelijk is, ging ik vanmiddag met collega Q naar de Lof der Geneeskunst. Ooit zijn we daar terechtgekomen omdat het onderwerp iets met hart- en vaatziekten te maken had. Onder werktijd naar De Doelen, wat wil je nog meer? We vonden het zo leuk dat we sindsdien ook gaan als het onderwerp niets met ons werk te maken heeft.

Het leuke van Lof der Geneeskunst is de afwisseling tussen medisch inhoudelijke lezingen door topwetenschappers en optredens van topstudenten van Codarts, de kunstopleiding in Rotterdam voor muziek, dans en circus. Verder krijgen jonge, veelbelovende onderzoekers van het Erasmus MC tijdens Lof der Geneeskunst de Erasmus MC Fellowships uitgereikt. Daarmee kunnen zij een aantal jaar onderzoek doen. En dit jaar was er voor het eerst ook een Fellowship voor een docent.

Het idee van deze middag is om de inwoners van de stad uitleg te geven over en inzicht in het wetenschappelijke werk in het Erasmus Medisch Centrum: de resultaten en de stand van zaken. Maar ook uitleggen wat de maatschappij eraan heeft. Zelf noemen zij het wel hun cadeau aan de stad. Het is in ieder geval altijd een klein feestje met borrel en lekkere hapjes na afloop.

Lof der Geneeskunst is een succes. De grote zaal van De Doelen zit altijd stampvol. Ook deze middag weer. Het thema was Zorgen voor de jonge generatie en de 3 lezingen waren superinteressant. Onderwerpen die besproken werden waren de eerste 1000 dagen die zo belangrijk zijn voor de ontwikkeling van een kind, risico’s en veerkracht bij kwetsbare jongeren en jongerenparticipatie in tijden van crisis (praat eens met jongeren in plaats van over jongeren). Tussendoor de optredens. Een bijna beklemmend aandoend ballet (imPOSSIBLE LOVE), een circusact met 3 mensen en een diabolo waarbij ik voortdurend mijn adem moest inhouden van angst en een zangeres en gitarist waar ik wat minder van onder de indruk was.

Na afloop gingen we uit eten met oud-collega C bij Athiti, een Indiaas restaurant. Lekker gegeten en gezellig bijgepraat. Het was weer een leuke dag zo na de vakantie. Op deze manier kan ik wel weer wennen aan het gewone leven.

Potsdam

Hermieneke Kunst en cultuur, Vakantie, Wandelen

Na 3 dagen in Berlijn werd het tijd om te verkassen. Hoewel het weer niet helemaal meewerkte, hebben we toch een redelijke indruk van de stad gekregen. Voor zo ver dat natuurlijk mogelijk is in zo korte tijd.

Potsdam is veel overzichtelijker. We maakten een wandeling van 12 kilometer door de stad naar buiten. Het park van Sans Soucis door en weer terug naar het centrum.

Na een korte pauze in het hotel gingen we naar het museum Barberini. Dat was een goede keuze, want daar heeft ene puissantrijke Hasso Plattner een collectie impressionisten bij elkaar gekocht waar je u tegen zegt. Vooral de uitgebreide serie met sneeuwlandschappen maakte veel indruk. Wat ik ook erg goed aan het museum vond, is de toelichting bij elk schilderij. Niet alleen wat het voorstelt, maar ook uitleg over hoe de schilder het gemaakt heeft. Met een horizontale toets voor het weiland en krulletjes voor de bomen bijvoorbeeld. Echt een aanrader voor als je een keer in de buurt bent.

Lees verder →

De Parade

Hermieneke Eten en drinken, Kunst en cultuur, Uitstapjes

Afgelopen dinsdag gingen we naar De Parade in Den Haag. Zoals inmiddels traditie is, hadden we het bezoek gepland met onze buurvrienden M en H. Wat jammer dat vriendin M ziek was en niet mee kon!

Na een onderbreking van twee jaar was het enorm leuk om weer over het terrein te struinen, een drankje te drinken en verschillende voorstellingen te bezoeken. We hadden een nogal strak ingepland programma (met dank aan H), dus af en toe moesten we ons haasten om op tijd (of net iets te laat) bij de volgende tent te komen.

Tussendoor hadden we nog net tijd voor een curry. Aangeprezen als mild-pittig vraag ik mij nog steeds af hoe gewoon pittig dan zou hebben gesmaakt. Maar het stond snel voor onze neus en smaakte erg lekker.

De opbouw van onze voorstellingen was goed gekozen en we eindigden met het absolute hoogtepunt van de avond: Steef de Jong met Een Luitenant. In zijn eentje speelt Steef, een beetje een oenige jongeman, alle rollen in deze Weense operette. Dus niet alleen de luitenant zelf, maar ook zijn verloofde (een prinses), het kamermeisje, de koning, een neef van de koning en een heel Weens damesorkest. Het decor is een levensgroot boek waarin alle verschillende scènes en personages zijn afgebeeld en waar de luitenant op ingenieuze wijze doorheen kruipt, met zijn verloofde een dansje doet en verschillende duetten zingt. Razend knap!

Tot slot nog een tip voor een tussendoortje: Hendrick’s Komkommerkabinet. Het is een soort kruising tussen een poppenhuis en een museum met “een serie wonderbaarlijke en nooit-vertoonde komkommers”. Met aan het einde een gin-tonicbar 🍸

Beeld

Hermieneke Actueel, Beestenboel, Delft, Kunst en cultuur
Centaur?

Wandelend langs de oude Gistfabriek zag ik opeens dit (nieuwe?) beeld. Een soort centaur lijkt het wel, maar dan in een modern jasje. Geen idee wat de betekenis hiervan op deze plek is, maar het is een mooi beeld in twee betekenissen van het woord.

Nagekomen bericht: Wieneke heeft voor mij uitgezocht hoe en wat: https://indebuurt.nl/delft/genieten-van/mysteries/dit-deed-dat-mysterieuze-beeld-in-de-parkeergarage-van-de-albert-heijn~146322/

Delft in beeld

Hermieneke Delft, Kunst en cultuur

Delft is (onder andere) beroemd vanwege zijn keramiek. Niet alleen het Delfts blauw van vroeger, ook tegenwoordig is er veel te vinden op keramiekgebied. Zo is er een keramiekwandeling, zijn er diverse galerieën met keramiek (bijvoorbeeld Terra) en al eerder schreef ik over de prachtig mooie stadsplattegrond in de Papenstraat.

Er is dus nog steeds veel handgemaakt keramiek in Delft. Toen wij in 1993 trouwden hadden wij ons oog op zelfgekleide bordjes bij de Mallemok laten vallen. Op verzoek heeft Ankie Bonnet toen een 1000-delig servies voor ons gepottebakt waar wij vele jaren naar volle tevredenheid van hebben gegeten en uit hebben gedronken. Helaas tikte ik nogal vaak borden kapot tegen de kraan en aangezien Ankie een nieuwe oven had aangeschaft, kon ze de kleur niet meer hetzelfde krijgen. Inmiddels eten wij dus van een ander servies en hebben de restanten aan de Kringloopwinkel geschonken. Daar waren ze er erg blij mee, dus eind goed al goed. Alleen de koffiekopjes en mokjes heb ik als aandenken gehouden.

Een poosje geleden hadden wij in de Visstraat het atelier Schoonekunst van Mariska Schoonewille ontdekt. Zij is keramiste en maakt heel bijzondere sculpturen geïnspireerd op gebouwen in Delft. Het is een beetje Efteling-achtig en wij vielen er acuut voor. Stiekem nam ik contact op met Mariska om een van haar werken te kopen voor Pieters verjaardag. Op de dag zelf brachten Mariska en haar echtgenoot in de stromende regen (!) het kunstwerk bij ons thuis. En nu staat het te pronken in de kamer. Als je Delft een klein beetje kent, herken je vast ook door welke gebouwen Mariska zich heeft laten inspireren.